O cmentarzach po nowemu
Nowe regulacje dla branży pogrzebowej, instytucja koronera i centralne rejestry – to propozycje rozwiązań, jakie znajdują się w projekcie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Ma ona zastąpić tę obowiązującą w Polsce już od 62 lat. Analizujemy zapisy projektu, który pojawił się w Rządowym Centrum Legislacji i został przekazany do opiniowania.
Przeskocz do sekcji:
Instytucja koronera
Kluczową zmianą jest powstanie instytucji koronera. Ma on być wzywany do stwierdzenia zgonu w szczególnych sytuacjach. Na przykład wtedy, gdy inne podmioty uprawnione do tego będą mieć wątpliwości, co do określenia przyczyny.
Jego zadaniem będzie stwierdzanie czy osoba zmarła, sporządzanie dokumentacji fotograficznej czy rysopisu zmarłego. Przeprowadzi oględziny ciała, przeprowadzi badania pośmiertne, a także spróbuje ustalić tożsamość osoby zmarłej. Koronerem będzie mógł zostać lekarz, który posiada prawo wykonywania zawodu na terenie Polski, ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie był karany.
Wydawałoby się, że na tyle specyficzna działalność, wymaga, aby kandydat na to stanowisko miał ukończoną specjalizację z zakresu patomorfologii czy medycyny sądowej. A okazuje się, że wystarczy trzyletni staż pracy w zawodzie lekarza i szkolenie w zakładzie medycyny sądowej uczelni medycznej.
Ponadto koroner będzie mógł udzielić rocznego pełnomocnictwa do wykonywania w jego imieniu czynności „zwykłemu” lekarzowi, czyli osobie nieznajdującej się w wykazie koronerów prowadzonym przez wojewodę.
Zdaniem przedstawicieli branży pogrzebowej jest to zbyt daleko idąca dowolność.
Ten przywilej daje szansę podzlecania zadań przez koronera na przykład początkującym lekarzom, za wynagrodzeniem „pod stołem” – stwierdza Prezes Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego Krzysztof Wolicki.
Rejestr za rejestrem
Poza elektroniczną kartą zgonu i urodzenia wprowadzone zostaną elektroniczne księgi cmentarne, rejestry grobów i miejsc spoczynku, a także rejestry cmentarzy.
Do elektronicznej ewidencji cmentarnej włączone zostaną informacje pochodzące z:
- Systemu Odznaczeń Państwowych,
- ewidencji grobów Weteranów Walk o Wolność i Niepodległość Polski,
- rejestru i ewidencji zabytków,
- ewidencji grobów i cmentarzy wojennych.
Nowe obowiązki w tym zakresie będą miały zakłady pogrzebowe.
Mniej sporów o własność
Nowe przepisy mają ułatwić uzyskanie informacji o statusie danego grobu czy obowiązującym prawie do grobu. Dzięki temu ma zmniejszyć się ilość sporów dotyczących prawa do grobu, prawa do rezerwacji miejsca pochówku czy też związanych z likwidacją grobów.
Przyczyni się do tego też katalog instytucji, które będą mogły zakładać cmentarze. Mają to być jedynie gminy, związki międzygminne, kościoły i związki wyznaniowe. Nowe cmentarze będą mogły być tworzone wyłącznie na terenach przeznaczonych na ten cel w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Wprowadzone zostaną dodatkowe wymogi względem przedsiębiorców pogrzebowych. Ich obowiązkiem stanie się posiadanie karawanu, sali pożegnań czy chłodni.
Społeczny projekt alternatywny
Grupa Koordynacyjna Inicjatywy (Nie)zapomniane cmentarze przedstawiła założenia alternatywnego, społecznego projektu ustawy o cmentarzach i pochówkach.
Autorzy projektu przewidują możliwość powstawania cmentarzy ekologicznych. Zgodnie z założeniem będą to groby ziemne. Trumny będą mogły być wykonane wyłącznie z materiałów biodegradowalnych, jak wiklina czy miękkie drewno. W przypadku urn do prochów zostaną dołączone nasiona drzew lub krzewów specjalnie dobranych do rodzaju gleby. Osoby zmarłe z kolei powinny mieć na sobie ubrania z materiałów naturalnych, czyli lnu lub bawełny.
Miałyby powstać też pola pamięci, czyli specjalnie wyznaczone tereny zielone bez grobów, gdzie rozrzucane będą prochy, a miejsce rozrzucenia nie zostanie oznaczone. Na życzenie rodziny na ścianie obok pola pamięci będzie można umieścić pamiątkową tabliczkę.
Zgodnie z tym projektem już za życia moglibyśmy zdecydować o wyborze jednej z form pochówku lub przekazaniu ciała do celów naukowych. Narzędziem, które miałoby temu służyć byłby Rejestr Decyzji dot. Pochówku, do którego każdy z nas mógłby przekazać informację ze wskazaniem danych GPS rozsypania prochów.
